Rosnące koszty energii oraz coraz większe zapotrzebowanie na prąd zużywany przez kolejne automatyzacje w produkcji zwierzęcej – to dwa główne powody, dla których wielu hodowców rozważa montaż paneli fotowoltaicznych, aby czerpać oszczędności z energii słonecznej. Instalacje PV na fermach to już nie ewenement, ale trend, który w następnych latach będzie przybierał na sile. Zastanawiasz się, jaka jest opłacalność fotowoltaiki w rolnictwie i czy warto inwestować w panele, gdy prowadzisz hodowlę drobiu, bydła lub trzody chlewnej? Sprawdź nasze porady i oceń, czy to rozwiązanie dla Ciebie!
Szybko rozwijające się technologie całkowicie zmieniły zasady prowadzenia produkcji zwierzęcej. Chów i hodowla bydła, trzody chlewnej czy drobiu wyglądają teraz zupełnie inaczej niż za czasów naszych dziadków czy ojców – na przestrzeni kilku dekad do budynków inwentarskich wkroczyła tak zaawansowana technologia, że hodowcy mogą zarządzać swoim stadem z poziomu telefonu komórkowego. Choć to ogromne ułatwienie i niesamowity postęp, to jednak obsługa wszystkich urządzeń – od wentylatorów i oświetlenia, aż po paszociągi i autokarmniki – wymaga energii elektrycznej. Im większa hodowla, tym większe rachunki za prąd, a w produkcji zwierzęcej, obok kosztów paszy, stanowią one jeden z największych wydatków. Rozwiązaniem może być niezależność energetyczna fermy – przynajmniej częściowa. Aby to osiągnąć, warto wykorzystać panele fotowoltaiczne.
Fotowoltaika na fermie – zalety tego rozwiązania
Inwestycja w panele fotowoltaiczne na fermie to długofalowa korzyść zarówno dla hodowcy, jak i dla środowiska naturalnego. Rosnące koszty energii elektrycznej sprawiają, że hodowcy coraz częściej poszukują alternatywnych źródeł zasilania. Z drugiej strony coraz większa presja, by produkcja zwierzęca była bardziej zrównoważona i ekologiczna, również stanowi silny argument przemawiający za tym źródłem energii.
Fotowoltaika – korzyści dla hodowców
Inwestycja w panele fotowoltaiczne to dla hodowców przede wszystkim realne oszczędności na rachunkach za prąd. Koszty energii elektrycznej stale rosną, a fermy są jednym z bardziej energochłonnych sektorów rolnictwa. To dlatego wielu rolników rozważa rozwiązanie, jakim jest energia odnawialna w hodowli trzody chlewnej, bydła czy drobiu. Możliwość obniżenia rachunków nawet o kilkadziesiąt procent znacząco podnosi rentowność hodowli. Raz poniesiony koszt PV zwraca się w ciągu kilku, maksymalnie kilkunastu lat, stanowiąc długofalową korzyść dla gospodarstwa.
Dodatkową zaletą paneli fotowoltaicznych na fermie jest krok w stronę niezależności energetycznej, zwłaszcza jeśli dodatkowo zdecydujemy się na magazyny energii. To szczególnie istotne na terenach, na których występują przerwy w dostawie prądu. Zautomatyzowana produkcja zwierzęca, która działa jak jedna wielka machina, w momentach braku prądu po prostu staje, generując niepotrzebne problemy i znacząco zwiększając nakłady pracy, których można uniknąć.
Dużym atutem jest także kwestia wizerunkowa. Ekologiczna hodowla, która korzysta z odnawialnych źródeł energii, jest lepiej postrzegana przez kontrahentów i klientów, a fakt korzystania z OZE może być ważnym argumentem w negocjacjach biznesowych.
Fotowoltaika – korzyści dla środowiska
Energia słoneczna to czysta energia odnawialna, która dla rolników nabiera dużego znaczenia szczególnie teraz, gdy przepisy prawne i presja społeczna kładą coraz większy nacisk na zrównoważone rolnictwo i ochronę środowiska. Fotowoltaika zmniejsza ślad węglowy gospodarstwa, nie generuje gazów cieplarnianych i zmniejsza zapotrzebowanie na energię z tradycyjnych źródeł, dzięki czemu jest przyjazna dla środowiska. Co więcej, taki sposób pozyskiwania prądu nie wpływa negatywnie na lokalne ekosystemy – nie generuje hałasu ani zanieczyszczeń. Wykorzystanie OZE na fermach nie tylko wpływa pozytywnie na wizerunek konkretnego hodowcy, ale także pomaga w budowaniu pozytywnego wizerunku rolników jako osób odpowiedzialnych za środowisko naturalne i dbających o jego potrzeby.
Opłacalność fotowoltaiki w rolnictwie
Wielu hodowców zastanawia się, jak sprawdzi się na ich fermie energia słoneczna, a hodowla trzody chlewnej, bydła czy drobiu coraz bardziej zależy od dostępu do prądu. Na szczęście nie trzeba opierać się na przeczuciach czy wybierać w ciemno. Wiele przykładów pokazuje, że inwestycja w fotowoltaikę na fermach zwraca się stosunkowo szybko (zwykle w ciągu 5–8 lat), co przy żywotności paneli ocenianej na ok. 25 lat daje wysoką stopę zwrotu inwestycji i długofalowe oszczędności. Dostępne programy wsparcia, takie jak dofinansowanie Energia dla Wsi czy Agroenergia sięgające 50%, zdecydowanie zwiększają opłacalność inwestycji.
Czy warto instalować fotowoltaikę na fermie? Zdecydowanie tak, zwłaszcza w przypadku produkcji zwierzęcej na dużą skalę. Dobrze zaprojektowany system fotowoltaiczny może pokryć większość zapotrzebowania fermy na energię elektryczną, co w efekcie może obniżyć rachunki nawet o 90% (zwłaszcza przy wykorzystaniu mechanizmu net–meteringu oraz instalacji magazynów energii). Nadwyżki energii mogą być sprzedawane do sieci energetycznej, co wygeneruje dodatkowe przychody dla hodowcy. Inwestycja w panele, która zwraca się w ciągu kilku lat, pracuje dla rolnika przez długi okres, umożliwiając częściową niezależność od prądu z tradycyjnych źródeł.
Magazyny energii dla ferm – czy warto?
Magazyny energii to urządzenia, które umożliwiają przechowywanie wytworzonej energii, aby móc wykorzystać ją w chwilach niższej produkcji. Zasada ich działania jest podobna do akumulacji energii w bateriach – ładują się, gdy otrzymujemy nadwyżki energii. To rozwiązanie pozwala zwiększyć autokonsumpcję (bardziej wydajnie wykorzystujemy energię wytworzoną w ciągu dnia, aby zasilała niezbędne urządzenia nocą lub w czasie niepogody). Co więcej, zyskujemy zabezpieczenie na wypadek awarii sieci energetycznej, co jest szczególnie istotne dla ferm oddalonych od dużych miast. Automatyzacja produkcji zwierzęcej sprawia, że nawet chwilowy brak prądu może mieć duże konsekwencje, dlatego magazyny energii stanowią nie tylko sposób na większe oszczędności na prądzie, ale także zabezpieczenie na wypadek przerwy w dostawach prądu i zabezpieczenie ciągłości produkcji.
Szybki rozwój technologii sprawia, że magazyny energii stają się coraz bardziej opłacalne, zwłaszcza przy dużych instalacjach PV i dużym zapotrzebowaniu na prąd. Warto jednak pamiętać, że to rozwiązanie powinniśmy zawsze dobierać indywidualnie do potrzeb konkretnego gospodarstwa, najlepiej pod okiem specjalisty. Jest to duża początkowa inwestycja, a system rozliczeń i regulacje prawne, które jej dotyczą, zmieniają się na bieżąco.
Preferencyjne pożyczki na fotowoltaikę – program Energia dla Wsi
Wielu rolników rozważa zakup fotowoltaiki i magazynów energii – z jednej strony jest to długofalowa oszczędność i ekologiczne rozwiązanie, z drugiej – duża inwestycja początkowa. Warto wiedzieć, że rolnicy mogą skorzystać z programu Energia dla Wsi 2025, który oferuje dofinansowanie na instalacje fotowoltaiczne oraz magazyny energii na terenach wiejskich. Instalacje fotowoltaiczne objęte programem muszą mieć moc od 50 kW do 1 MW. Warto wiedzieć, że program Energia dla Wsi wspiera także inne rodzaje OZE – oferuje dotacje na biogazownie i elektrownie wodne.
Nabór wniosków potrwa do 19 grudnia 2025 (lub do wyczerpania środków), a forma wsparcia to pożyczka w wysokości 20–100% kosztów. Wnioski należy składać elektronicznie za pośrednictwem Generatora Wniosków o Dofinansowanie (GWD) na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Jakie błędy popełniają hodowcy przy inwestycji w fotowoltaikę?
Duża inwestycja obwarowana licznymi wymogami prawnymi oraz zaawansowane rozwiązania technologiczne – to miejsca, w których możemy natknąć się na wiele pułapek, zwłaszcza jeśli pierwszy raz inwestujemy w fotowoltaikę. Wśród najpopularniejszych błędów specjaliści wymieniają:
- błędne oszacowanie mocy fotowoltaiki;
- brak ubezpieczenia paneli oraz wybór firmy montażowej bez aktualnego OC;
- niedostosowanie wielkości instalacji do rzeczywistych potrzeb;
- zwracanie uwagi wyłącznie na cenę podczas wyboru oferty;
- ignorowanie kwestii lokalizacji i ustawienia paneli (częstym problemem jest ignorowanie zacienienia paneli);
- brak uwzględnienia specyfiki budynków inwentarskich (ignorowanie wytrzymałości dachu, zapylenia, wilgotności lub innych parametrów typowych dla obszaru produkcji zwierzęcej);
- niedostateczne zabezpieczenie instalacji;
- zaniedbanie konserwacji paneli fotowoltaicznych;
- zaniedbanie formalności prawnych oraz niesprawdzenie możliwości pozyskania preferencyjnych pożyczek lub dotacji.
Optymalizacja zużycia prądu na fermie
Nowoczesne rozwiązania dają wiele możliwości optymalizacji zużycia prądu na fermie. Obok paszy, jest to jeden z najwyższych kosztów hodowcy, dlatego warto podjąć kilka działań, by zapobiegać wysokim rachunkom za prąd, które obniżają rentowność produkcji zwierzęcej. Instalacja paneli fotowoltaicznych, zwłaszcza z magazynami energii, to pierwszy krok w stronę długofalowych oszczędności, jednak warto wiedzieć, że możemy zrobić znacznie więcej. Jeśli chcemy ograniczyć zużycie prądu, powinniśmy podjąć kilka działań, do których należy: monitorowanie zużycia energii, wybór energooszczędnego oświetlenia LED i sterowanie oświetleniem, by dopasować je do potrzeb zwierząt, optymalizacja i automatyzacja systemów wentylacyjnych, wykorzystanie energooszczędnych systemów grzewczych lub chłodzących, izolacja termiczna budynków, a także zastosowanie inteligentnych systemów zarządzania fermą.
Wykorzystanie rozwiązań oferowanych przez Wesstron – od nowoczesnej wentylacji różnych typów, przez systemy grzewcze i chłodzące, aż po program do automatycznego zarządzania fermą Fetura Cloud – to skuteczny sposób na ograniczenie zużycia energii i długofalowe oszczędności. Sprawdź naszą ofertę, a my pomożemy Ci dopasować nasze rozwiązania do potrzeb Twojego stada. Zajmujemy się także budową budynków inwentarskich od podstaw – wówczas możesz od razu wdrożyć najnowocześniejsze systemy, dzięki którym rachunki za prąd nie będą obniżać zysków z Twojej pracy.
Niezależność energetyczna fermy – ekologia i bezpieczeństwo finansowe
Inwestycja w fotowoltaikę na fermach trzody, bydła czy drobiu to krok w stronę zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska oraz niezależności energetycznej. Hodowcy mogą znacząco zmniejszyć ślad węglowy prowadzonej produkcji zwierzęcej, wykorzystując OZE, które mimo początkowych kosztów zapewniają im długotrwałe korzyści finansowe. To jednak nie wszystko. Fotowoltaika wraz z magazynem energii to najlepszy sposób na zapewnienie stadu zwierząt hodowlanych stabilnych warunków, które są niezależne od ewentualnych awarii czy przerw w dostawie prądu. Dodatkowym ułatwieniem dla rolników są dotacje i preferencyjne pożyczki oferowane w ramach programów, takich jak Energia dla Wsi 2025.
Szczególnie korzystna sytuacja występuje w przypadku ferm drobiu i trzody chlewnej, gdzie zapotrzebowanie na energię dla systemów wentylacji i klimatyzacji zbiega się z okresami największej produkcji energii słonecznej. Warto jednak pamiętać, że fotowoltaika na fermie to złożony, wielowątkowy temat, a sama instalacja powinna być dostosowana do potrzeb i możliwości konkretnego gospodarstwa. W tym celu specjalista powinien przeprowadzić audyt energetyczny i doradzić najlepsze rozwiązania. Wówczas fotowoltaika, zwłaszcza połączona z nowoczesnymi systemami Wesstron, może pomóc hodowcy wnieść gospodarstwo na nowy poziom, zmienić wizerunek współczesnego rolnictwa, zwiększyć komfort pracy hodowców oraz poprawić dobrostan zwierząt.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
1. Jak dobrać odpowiednią moc fotowoltaiki na fermie?
Najlepszym rozwiązaniem jest konsultacja ze specjalistami, którzy ocenią warunki i możliwości na miejscu. Podstawą jest obliczenie rocznego zużycia prądu na fermie, a następnie uwzględnienie zapasu. W tym celu mnożymy roczne zużycie razy 1,25, aby wziąć pod uwagę straty związane z efektywnością systemu oraz zmienne warunki pogodowe. Przykładowo, jeśli roczne zużycie wynosi 20.000 kWh, instalacja powinna mieć wydajność około 25 kWp. Oczywiście możemy także zainstalować mniejszą liczbę paneli fotowoltaicznych, aby tylko częściowo pokrywały zapotrzebowanie fermy na prąd. Pamiętajmy również, że lokalna infrastruktura może narzucać ograniczenia co do maksymalnej mocy przyłączeniowej.
2. Czy fotowoltaika może zasilać wentylację i ogrzewanie na fermie?
Tak, fotowoltaika może zasilać systemy wentylacyjne i grzewcze na fermie. Nowoczesne energooszczędne wentylatory mogą być zasilane bezpośrednio z instalacji PV. Fotowoltaika może stać się w całości lub częściowo źródłem prądu niezbędnego do obsługi wentylacji i ogrzewania, czyli dwóch systemów wymagających najwięcej energii elektrycznej.
3. Ile fotowoltaiki na gospodarstwie rolnym?
Wszystko zależy od indywidualnych potrzeb fermy oraz ustaleń ze specjalistą, który wykona audyt energetyczny. Należy wziąć pod uwagę kilka czynników, m.in. roczne zużycie energii, powierzchnię dostępną pod panele fotowoltaiczne oraz dostępny budżet na inwestycje tego typu. Warto rozważyć instalację modułową, która pozwala na rozbudowę systemu w miarę rosnących potrzeb i dostępności środków finansowych.